Dzień dobry.

Dzisiaj chcęWam pokazać jak istotna w życiu każdego człowieka jest motywacja.

Taki jest własnie temat naszych zajęć. 

 Zapraszam!

Troche teorii.

Motywacja do nauki a piramida potrzeb Maslowa

Czy możesz skupić się na nauce, pracy, czytaniu, gdy jest ci zimno, lub gdy czujesz głód? Środowisko zewnętrzne wpływa na nas nieustannie lecz, według Maslowa, bodźce zewnętrzne nabierają znaczenia motywacyjnego dopiero po odniesieniu ich do wewnętrznych potrzeb. Zaspokojenie potrzeb znajdujących się niżej w hierarchii jest warunkiem aktywizacji potrzeb wyższych. Potrzeba definiowana jest jako odczuwany przez jednostkę stan braku czegoś, co w związku ze strukturą organizmu, indywidualnym doświadczeniem oraz miejscem jednostki w społeczeństwie, jest niezbędne do utrzymania jej przy życiu, umożliwienia jej rozwoju, utrzymania określonej roli społecznej, zachowania równowagi psychicznej. Kolejność zaspokajania potrzeb:

1. Potrzeby fizjologiczne – głód, pragnienie, sen, wydalanie. 2. Potrzeba bezpieczeństwa – potrzeby stabilizacji, zależności, opieki, uwolnienia się od strachu, lęku i chaosu, potrzeby struktury i porządku, prawa, ograniczeń, oparcia w opiekunie. 3. Potrzeba przynależności – potrzeba miłości, uczucia. 4. Potrzeba szacunku – potrzeba wysokiej oceny samego siebie, szacunku dla siebie oraz szacunku ze strony innych ludzi. Mieści się tu także pragnienie siły, chęć sprostania różnym zadaniom, potrzeba mistrzostwa i kompetencji, potrzeba ufania sobie, niezależności i swobody, pragnienie prestiżu, sławy, zaszczytów, dominacji, uznania, wyróżnienia, godności, doceniania. 5. Potrzeba samourzeczywistniania (samorealizacji) – potrzeba wierności własnej naturze, wolności słowa, wolności czynienia tego, co się chce, jeśli to nie jest szkodliwe dla innych, swobody wyrażania siebie, swobody prowadzenia badań i poszukiwania informacji, potrzeba prawa do obrony, sprawiedliwości, rzetelności, uczciwości, zdyscyplinowania w grupie. 6. Potrzeba wiedzy i zrozumienia – potrzeba poszukiwania znaczenia, pragnienie zrozumienia, potrzeba systematyzowania, organizowania, analizowania, poszukiwania związków i znaczeń, konstruowania systemu wartości. 7. Potrzeby estetyczne – potrzeby porządku i symetrii, uwieńczenia całości, dokończenia czynności, systemu i struktur (Maslow, 1990).

Z analizy powyższej hierarchii wynika, że jeżeli warunki, w jakich przebiega nauka, nie są optymalne dla danego ucznia, może mu to utrudniać skupienie się na realizacji potrzeby wiedzy i zrozumienia. Motywacja wewnętrzna i zewnętrzna Pomyśl o czynności (jeździe na rowerze, rysowaniu itp.), którą umiesz wykonywać. Dlaczego się jej nauczyłeś? Zawsze o tym marzyłeś? Czy ktoś obiecał ci za to nagrodę? Motywacja 11 Uczeń jest pobudzany przez aktywność zewnętrzną, jak i wewnętrzną (czynniki psychiczne, w tym procesy umysłowe). Zatem motywacja może być wewnętrzna lub zewnętrzna. Jako pierwsi takiego podziału motywacji dokonali w 1957 roku Herzberg, Mausner i Synderman. Opisywali oni motywację jako: • Motywację wewnętrzną – pojawiające się samoczynnie bodźce, które sprawiają, że ludzie zachowują się w określony sposób lub poruszają w określonym kierunku. Bodźce te to m.in. odpowiedzialność, swoboda działania, możliwość wykorzystania i rozwoju umiejętności. • Motywację zewnętrzną – tendencje do podejmowania i kontynuowania działania ze względu na pewne konsekwencje, do których one prowadzą, związane z poczuciem, że przyczyna i kontrola działania ma charakter zewnętrzny i nie zależy od nas. Motywacja zewnętrzna stwarza zachętę do działania, które jest w jakiś sposób nagradzane lub pozwala uniknąć kary. Wiąże się ona z uczeniem się bez zwracania większej uwagi na przydatność przyswajanych treści, brakiem przyjemności z uczenia się, preferowaniem zadań o niskim poziomie trudności, aby poradzić sobie z nimi bez zbytniego wysiłku. Działanie wynikające z motywacji zewnętrznej jest obliczone na cel, nakierowane na zdobywanie konkretnych ocen i na osiągnięcie celu (zdobycie gwiazdki, nagrody, stypendium). Proces takiego działania nie liczy się (Herzberg, Mausner, Snyderman, 1959, za: Griffin, 2006).

Nieco inaczej motywację wewnętrzną i zewnętrzną ujmuje E. Aronson. Stwierdza on, że „motywacja wewnętrzna, to angażowanie się w jakieś działanie, ponieważ sprawia nam ono przyjemność bądź wzbudza nasze zainteresowanie, a nie wskutek zewnętrznych nacisków lub dla wewnętrznych korzyści” (Aronson, 1997: 235). Proces ten często wiąże się z radością i przyjemnością, którą odczuwamy, gdy coś robimy. „Motywacja zewnętrzna – angażowanie się w jakieś działanie wskutek zewnętrznych nacisków lub dla zewnętrznych korzyści, a nie dlatego, że wykonywanie zadania sprawia nam przyjemność, bądź wzbudza nasze zainteresowania” (Aronson, 1997: 235). Inaczej mówiąc, jest to praca dla nagrody. Motywacja zewnętrzna bardzo często osłabia motywację wewnętrzną po to, by już nie działać dla przyjemności, ale dla uzyskania nagrody. Uczniowie często tracą zainteresowanie czynnością, która wcześniej sprawiała im przyjemność (np. rysowanie), a za którą teraz otrzymują nagrodę (ocenę). Teoria wzmocnienia Czego nauczyłeś się, ponieważ otrzymałeś nagrodę? Jak nagradzali cię twoi nauczyciele? Jak nagradzasz swoich uczniów? Czy kara jest równie skuteczna co nagroda? Teoria wzmocnienia oparta jest na koncepcji behawiorystycznej psychologii człowieka, która podkreśla zachowanie jako funkcję instynktu. Według tej koncepcji, człowiek działa zgodnie z instynktem oraz steruje swoim zachowaniem w taki sposób, aby zaspokoić swoje potrzeby. Teoria wzmocnienia została stworzona przez B. F. Skinnera i zwana jest także teorią modyfikacji zachowań lub teorią uczenia się. Według Skinnera, indywidualne zachowania człowieka są skutkiem jego poprzednich doświadczeń. Stąd w sferze zainteresowań tej Teoria w pigułce 12 teorii leży zbadanie, w jaki sposób skutki poprzedniego działania wpłyną na przyszłe zachowania w cyklicznym procesie uczenia się. Ludzie postępują tak, jak postępują, ponieważ nauczyli się w przeszłości, że pewne zachowania wiążą się z przyjemnymi efektami, a inne z nieprzyjemnymi. Na tej podstawie sformułować można tzw. prawo skutku. Mówi ono, że zachowanie przynoszące przyjemne konsekwencje prawdopodobnie zostanie powtórzone, zaś nieprzyjemne będzie zaniechane w przyszłości. Według Skinnera zachowaniami ludzi steruje środowisko społeczne, stąd można wyjaśnić i kierować zachowaniem jednostki (tzn. formować różne wzorce zachowania) przez manipulowanie środowiskiem, gdyż człowiek jest istotą reaktywną i jego zachowanie zaprogramowane jest przez aktywne środowisko. Jednak należy pamiętać, że nie wszystkie czynniki determinujące zachowanie mają swoje podłoże w środowisku (część może mieć podłoże genetyczne – np. zachowania wrodzone). Przenosząc przesłanki Skinnera na grunt szkoły można powiedzieć, że modyfikacja zachowań koncentruje się na ustanawianiu systemów oceniania i zawartych w nich zasad nagradzania i karania za określone zachowania (Skinner za Zimbardo, Ruch, 1997). System nagród i kar ma zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Podczas gdy nagroda wzmacnia pozytywnie, sprawiając przyjemność, kara jest czymś niemiłym. Nadmiar kar zmniejsza atrakcyjność nauki, obniża wydajność i jakość pracy. Dlatego nawet jeśli chcemy je stosować, należy pamiętać o zachowaniu równowagi. Aby zwiększyć skuteczność oddziaływania nagród i kar, należy: • zaznajomić ucznia z przedmiotowymi zasadami oceniania (można nawet je spisać); • stosować te zasady konsekwentnie; • uzyskać akceptację przez dziecko (nie zawsze możliwe); • szybko reagować na zachowania; • zaplanować nagrody i kary, adekwatne do postępów ucznia; • stopniować nagrody i kary; • chwalić za konkretne osiągnięcia, wymagające wysiłku i wytrwałości